ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΙΑ - 06/01

 



Οι εκδηλώσεις  του Δωδεκαημέρου στο Δήμο Σιάτιστας  κορυφώνονται  με τα «Μπουμπουσιάρια» στις 5 και 6 Ιανουαρίου.

Την παραμονή των Φώτων, αργά το απόγευμα, οι μεταμφιεσμένοι (κυρίως γυναίκες) θα γλεντήσουν στην πλατεία Γεράνειας συνοδεία ορχήστρας με χάλκινα και με σιατιστινό κρασί και παραδοσιακούς μεζέδες που θα προσφέρει ο Ορειβατικός Σύλλογος Σιάτιστας «Ο Μπούρινος». Το ξεφάντωμα θα συνεχιστεί στα καταστήματα της πόλης μέχρι τα ξημερώματα της επομένης.
Ανήμερα των φώτων στις 1:30 το μεσημέρι οι παρέες των μεταμφιεσμένων θα συγκεντρωθούν στην πλατεία Γεράνειας.
Στις 2:00 μ.μ. θα ξεκινήσει  η μεγάλη παρέλαση από την πλατεία Γεράνειας. Τα «Μπουμπουσιάρια» θα διασχίσουν την πόλη και θα καταλήξουν στην πλατεία της Χώρας, όπου και θα γίνει η τελική αξιολόγηση για τη βράβευση των καρναβαλιών.
Εκεί ο χορός θα συνεχιστεί και όλος ο κόσμος θα συμμετέχει στο γλέντι.
2. Στη Σιάτιστα τα καρναβάλια τα λένε μπουμπουσιάρια και είναι το έθιμο που γιορτάζεται τα Θεοφάνια.
Οι Σιατιστινοί μεταμφιέζονται ακολουθώντας πρωτότυπους προσωπικούς συνδυασμούς ρούχων και γλεντούν. Συνήθως δημιουργούνται παρέες μεταμφιεσμένων, που η καθεμία έχει τη δική της ομάδα παραδοσιακών μουσικών. Το χαρακτηριστικό Σιατιστινό τραγούδι είναι ο Αη Βασιλιάτικος:
Τι 'χα γω και σ' αγαπούσα κι δεν κάθουμαν καλά,
να 'χου ζάλη στο κεφάλι, δυο μαχαίρια στην καρδιά….

 

Την παραμονή των Θεοφανίων όλες οι γυναίκες μεταμφιεσμένες μετέχουν στα ολονύκτια γλέντια που γίνονται στα σπίτια και τα κέντρα της πόλης. Τη μέρα των Θεοφανίων πραγματοποιείται παρέλαση μεταμφιεσμένων στον κεντρικό δρόμο που ξεκινάει από την πλατεία της Γεράνειας και καταλήγει στην πλατεία της Χώρας Τρία Πηγάδια, όπου και αρχίζει το γλέντι.
Η μεταμφίεση πάντα σατιρίζει καλοπροαίρετα την επικαιρότητα ή δημόσια πρόσωπα και καταστάσεις προκαλώντας άφθονο γέλιο. Οι καλύτερες μεταμφιέσεις ατόμων ή ομάδων βραβεύονται από τη ΔΕΠΠΤΑΣ (Δημοτική Επιχείρηση Περιβάλλοντος Πολιτισμού Τουρισμού και Αθλητισμού Σιάτιστας).

 « ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΙΑ » H παρέλαση

 

05/01/2014 « ΣΙΑΤΙΣΤΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΙΑ »

 IvYWZ.jpg 

Βίντεο και φωτογραφίες από τα Θεοφάνια 2013

 


MΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΙΑ 6/1/2012 ΣΙΑΤΙΣΤΑ

tYVyv.gif
  

 

 

Πότε πρωτογιορτάστηκαν με παρέλαση τα Μπουμπουσιάρια;

Υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες για εκπληκτικές εμφανίσεις μέσα στον 19ο  αιώνα .

Με  βάση  αυτές τις μαρτυρίες και τις φωτογραφίες που θα δείτε στην παρουσίαση που ακολουθεί -τις λίγες έστω  φωτογραφίες που συγκεντρώσαμε  από τις πολλές που πρέπει  να υπάρχουν στα οικογενειακά μας αρχεία και δεν πρέπει να χαθούν- μπορούμε να αντιληφθούμε  το πώς βλέπουν τη μεταμφίεση οι   Σιατιστινοί:

- Δεν είναι γι' αυτούς  μόνο ευκαιρία σατιρισμού, πρόκλησης γέλιου κλπ., στοιχεία  που συναντούμε στα καρναβάλια της Αποκριάς.  Στα Μπουμπουσιάρια μας  με φαντασία και ευαισθησία  αλλά και σοβαρότητα όσοι συμμετέχουν αναπαριστάνουν, σαν ολοκληρωμένες πράξεις σε θεατρική σκηνή, θέματα από την ιστορία, εθνική και θρησκευτική, από τη μυθολογία, από τη ζωή γενικότερα,

- Και περιμένουν  με τη συμμετοχή τους στην καθιερωμένη παρέλαση την κρίση του κόσμου και το βραβείο  για την  προσπάθειά τους. Γι' αυτό και   κρίνουν αυστηρά τους κριτές τους για τη δικαιοκρισία τους και λυπούνται,  αν δεν εκτιμηθεί αυτή η προσπάθειά τους.

 

Και τη λύπη τους όμως τη γλεντούν,  την κάνουν τραγούδι….

 

Τη γοργόνα την καλή

την ελύπησε πολύ

φέτος  (1960) η Επιτροπή

Τσούης, Μπόντας και λοιποί....

 

 

 

Μπουμπουσιάρια με δύο λόγια στη Σιάτιστα

 

Στα Μπουμπουσιάρια λοιπόν, όλοι, μικροί μεγάλοι,  κρύβονταν πίσω από παλιά ρούχα και κουρέλια, ακόμα και το πρόσωπο κάλυπταν με τούλινα υφάσματα για να μην τους αναγνωρίζουν και να μπορούν να κάνουν πλάκες. Βέβαια η γιαγιά γκρίνιαζε που τα τελευταία χρόνια εμφανίζονταν πιο …μοντέρνες στολές, αλλά οι περισσότεροι μασκαρεύονταν ακόμα όπως παλιά. Το έθιμο κρατούσε από το 17ο αιώνα περίπου και από ό,τι τους είπαν και στο σχολείο, όπως και τα Ραγκουτσάρια της Καστοριάς και αρχικά και της Κοζάνης, γιορταζόταν πάντα κατά το Δωδεκαήμερο και είχε τις ρίζες του στις διονυσιακές γιορτές και τους μεταμφιεσμένους της παρέας του θεού Διόνυσου που γιόρταζαν για την αναγέννηση της φύσης. Την παραμονή των Θεοφανίων όλες οι γυναίκες μεταμφιεσμένες γλεντούσαν στην πλατεία της Γεράνειας με τη συνοδεία των χάλκινων με σιατιστινό κρασί και παραδοσιακούς μεζέδες που πρόσφερε ο Ορειβατικός Σύλλογος ο «Μπούρινος» και στη συνέχεια έπαιρναν μέρος σε ολονύχτια γλέντια στα σπίτια ή στα κέντρα της πόλης, ενώ ανήμερα γινόταν παρέλαση από παρέες μεταμφιεσμένων, η κάθε μια με τα δικά της όργανα. Η παρέλαση είχε σατυρικό χαρακτήρα, αφού διακωμωδούσε σύγχρονες καταστάσεις ή δημόσια πρόσωπα και ξεκινούσε το μεσημέρι από την πλατεία της Γεράνειας και κατέληγε στην πλατεία Τρία πηγάδια της Χώρας, οπότε άρχιζε η βράβευση των καλύτερων μπουμπουσιαριών και ακολουθούσε γλέντι. Στη διάρκεια της παρέλασης, αλλά και μετά πολύ συχνά ακουγόταν ο Αη Βασιλιάτικος:

Τι ‘χα γω και σ’ αγαπούσα και δεν κάθουμαν καλά
να ‘χου ζάλη στο κεφάλι, δυό μαχαίρια στην καρδιά
 

  «Παλιότερα, η ημέρα των Θεοφανείων άρχιζε πάντα με κολοκυθόπιτα! Τώρα μπορεί να είναι άλλο γλυκό, αλλά τότε ήταν κολοκυθόπιτα», θυμήθηκε η γιαγιά – που είχε αδυναμία στην κολοκυθόπιτα! - άλλο ένα έθιμο από τις γιορτινές χειμωνιάτικες μέρες. Μετά την εκκλησία οι επίτροποι της εκκλησίας, που λέγονταν και ‘’πνιχτάδες’’,  γυρνούσαν στα σπίτια της ενορίας κρατώντας ένα κουδούνι, μοίραζαν από ένα κομμάτι γλυκιά πίτα και έκαναν έρανο για την εκκλησία.

Όποιο σπίτι τύχαινε το σταυρουδάκι που είχε μέσα η γλυκιά κολοκυθόπιτα είχε και την τιμή να ετοιμάσει την πίτα του επόμενου χρόνου», Α, ναι τώρα που σκέφτηκε τα γλυκά η Ζώινα θυμήθηκε πάλι τα αγαπημένα της ιτζούκια, γλυκά με μούστο και καρύδια που τα έτρωγαν μόνο κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και απαιτούσαν χρόνο και ιδιαίτερη …διαδικασία! Δυστυχώς, για αυτό το λόγο σπάνια πια έτρωγαν, αφού λίγες νοικοκυρές έμπαιναν στον κόπο. «Ε, βέβαια, τώρα οι νοικοκυρές προτιμούν τα έτοιμα γλυκά από τα ζαχαροπλαστεία!